SWIFT Nedir?
1974 yılında Belçika merkezli şekilde kurulan SWIFT, ABD Merkez Bankası, Avrupa Merkez Bankası ve Belçika Merkez Bankası denetiminde faaliyet gösteren ve dünya genelinde 200’den fazla ülke ve bölgede 11 bin finans kurumunu birbirine bağlayan bir mesajlaşma sistemidir.
Finansal kuruluşların elektronik olarak iletişim mesajlaşma platformu olan bu sistemde mesajlar şifreli gönderildiğinden, taraflar gönderenin kimliği, temsil ve yetkisi konusunda emin olurlar. Başka deyişle mesajlarla, döviz ya da sermaye piyasalarında yapılan işlemlerin teyitleri ve teslimatları yapılabiliyor, ithalat akreditifleri açılabiliyor. Bu sisteme dünyadaki yüzlerce banka da ortaktır. Bu sistem, her cins para birimi ile fon transferini olanaklı kılan bir sistemdir.
SWIFT Yaptırımı Türkiye’yi Etkiler Mi?
Dünya Gazetesi Köşe Yazarı Alaattin Aktaş şöyle aktarıyor:
Bir ülkenin SWIFT dışına çıkarılması kuşkusuz yalnızca o ülkeyi etkilemiyor. Zaten özellikle Almanya’nın Rusya’nın bu sistemin dışında bırakılmasına pek sıcak yaklaşmamasının altında kendilerinin de bu karardan zarar görecek olmaları yatıyor.
Şimdi Rusya’nın yapacağı ödemeler de, bu ülkeye yapılacak ödemeler de aksayacak. Bu işlemler için dolambaçlı yollara başvurulması gerekecek, bu da hem maliyet artışı anlamına gelecek, hem de genel yaptırımın dışında hareket etmeye çalışan ülkenin de bir şekilde yaptırıma uğramasına yol açacak.
Türkiye’yi ziyaret eden Rus turistlerin ödemeleri de tabii ki bu sistem çerçevesinde yapılıyordu. Aynı şekilde ithal ettiğimiz enerji ve tarım ürünleri için de ödemeyi bu sistemle gerçekleştiriyorduk.
Köşe yazısının tamamı: Rusya SWIFT’ten çıkarıldı, ceremesini biz de çekeceğiz
İhracatta Kriz Masası Kuruldu
Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın Türkiye ekonomisine yönelik olumsuz etkilerine karşı önlemler alınıyor. İhracat ve nakliye alanlarında iki ayrı kriz masası kuruldu.
Rusya ve Ukrayna arasında süren savaşın, turizmden gıdaya kadar hemen her sektörde Türkiye’ye yönelik etkileri somut olarak görülmeye başlandı. Ticaret Bakanlığı, TİM ve bütün sektörlerin temsilcileri ile bir araya gelerek ihracatta karşılaşılan sorunların çözümü için krizi masası kurdu
Çeşitli sektör dernekleri bölgeden gelen siparişlerde iptallerin başladığını söyledi. İptallerin yanı sıra, tahsilat konusu da ihracatçıların önde gelen sorunları arasında bulunuyor. Açık hesap çalışan ihracatçılar, ödemelerin ötelenmeye başladığını belirtiyor. Rusya’ya getirilen SWIFT yaptırımı da yine ihracatçılarda tahsilat endişesine yol açtı. Yüksek miktarlarda gıda ürünleri ithalatının yapıldığı Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş, Tarım ve Orman Bakanlığı’nı da harekete geçirdi. Bakanlık arz güvenliğini sağlamak amacıyla zeytinyağı, fasulye ve kırmızı mercimek ihracatına kısıtlama getirdi. Turizm sektöründe de yeni rezervasyonların durmasının ardından, yoğun olmasa da iptallerin gelmeye başladığı belirtiliyor.
Haberin tamamı için: İhracatta kriz masası kuruldu
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Brüksel’de düzenlediği basın toplantısında, belirlenen Rus bankalarının SWIFT küresel bankalar arası mesajlaşma sisteminden kaldırılacağını duyurdu.
Leyen, Rus oligarkların finansal varlıklarını AB piyasalarında kullanmalarını yasaklamak için çalışacaklarını söyleyerek, “Rusya Merkez Bankasının varlıklarını varlıklarını tasfiye etmesini imkansız hale getireceğiz.” dedi.
Konuşmanın ve alınan tedbirlerin tamamı için: Statement by President von der Leyen on further measures to respond to the Russian invasion of Ukraine
ABD’li üst düzey bir yetkili Financial Times’a verdiği demeçte yeni yaptırımların “Putin hükümetini uluslararası finansal sistemin dışına attığını ve Rus Rublesinin serbest düşüşe geçebileceğini” söyledi. Yetkili, Rusya Merkez Bankası’nın batılı finans kuruluşlarından ruble satın alamamasının yaptırımlara karşı rubledeki kayıpları destekleyecek müdahaleleri yapamayacağı anlamına geldiğini belirtiyor ve “Ruble daha da düşecek, enflasyon artacak ve merkez bankası savunmasız kalacaktır” diyor. Ayrıca yeni yaptırımlar kapsamında Rusların yatırım karşılığında vatandaşlık alabildikleri “altın pasaport” imkânlarından da mahrum edileceği belirtiliyor.
İlgili haberin tamamı için: Batı’dan Rusya’ya ‘kısmi’ SWIFT yaptırımı yolda
İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi, iktisat profesörü Sefer Şener, Avrupa Komisyonu’nun bazı Rus banklarının SWIFT sisteminden çıkarılacağını açıklamasına ilişkin olarak, “Rusya’ya verilecek en büyük zarar ekonomik zarardır. İnsanlar belirli bir hayat düzeyine ulaştı ve bu düzenden vazgeçmeyeceklerdir. O yüzden bence ekonomik mücadele son derece anlamlı ve verilebilecek en büyük zararlardan bir tanesi” diye konuştu.
Prof. Şener, Hürriyet’e yaptığı açıklamada; ekonomik yaptırımların Rus halkının direncini kıracağına dikkat çeken Şener, “Rusya’nun SWIFT sisteminden çıkarılması demek Rusya’nın ihracatı ve ithalatının çok ciddi sıkıntıya girmesi demek. Her şeyi de kilitlemez, alternatif sistemler kurulabilir ancak bu hem maliyetli olur hem de uzun sürer. Güvenilirliği de düşüktür. SWIFT sistemi dışında bankaların ödeme yapma olanağı yok şu anda” dedi.
Prof. şöyle konuştu:
“Rusya ne yapabilir? Yasaklanmayan başka ülkeler üzerinden bunu gerçekleştirebilir, tıpkı İran’ın yaptığı gibi. Bunun bedelini Rusya’nın ticaret yaptığı başta AB olmak üzere Türkiye gibi ülkeler de öder. Bu yüzden Almanya, İtalya gibi ülkeler çekimser kalıyor. Şu anda Rusya’yla 33 milyar dolarlık dış ticaret hacmimiz var. Turizm hariç. AB, doğalgazın yüzde 40’tan fazlasını Rusya’dan alıyor. SWIFT kaldırılırsa bu işlemler nasıl yapılacak? Yasaklanmayan başka devletler üzerinde gerçekleştirebilir ama dediğimiz gibi çok sıkıntılı bir sistemdir. ABD, İran’ya yaptığı gibi Ruslarla ticareti yasaklayan, Rus bankalarla ilişkiyi yasaklayan bir yaptırım getirirse o zaman çok daha büyük etkileri olur. Tek başına SWIFT’ten çıkarmak kısa vadede sorunu çözmez ama uzun vadede ciddi zarar verir.”
Haberin tamamı için: İktisat profesörü Şener: Rusya’yı SWIFT’ten çıkarmak kısa vadede sorunu çözmez ama uzun vadede ciddi zarar verir
Çin’in SWIFT Alternatifi ABD Yaptırımlarını Azaltabilir
Asiatimes’dan David Goldman’ın haberine göre yeni bir Çin alternatifi, Rusya’nın ticaretinin çoğunu dolar yerine yuan cinsinden yapmasına izin verebilir.
Haberde 2015 yılında kurulan Çin’in Sınır Ötesi Uluslararası Ödemeler Sistemi (CIPS) halen geliştirilme aşamasında olduğu ve yalnızca 80 yabancı bankayı içerdiği belirtiliyor. Buna karşın, CIPS’in SWIFT’in yerine geçememesi için hiçbir neden olmadığı da belirtiliyor. “Rusya ticaret ödemelerini dolar sisteminden CIPS’e başarılı bir şekilde aktarırsa, bu olay Amerikan prestijine ve gücüne büyük bir darbe olacaktır.” deniyor.
Haberin tamamı için: China’s SWIFT alternative may undercut US sanctions
Konuyla ilgili diğer kaynaklar:
West to cut some Russian banks off from Swift
White House and EU nations announce expulsion of ‘selected Russian banks’ from SWIFT