Mühendislikte Teknik Resim Nedir?

Teknik resim nedir? Mühendislikte teknik resim nerelerde kullanılır? Türk Standartları Enstitüsünün (TSE) Teknik Resim Standartları nelerdir, nereden ulaşılabilir?

Mühendislikte teknik resim, üç boyutlu bir nesnenin (makinenin) nasıl çalıştığını yahut nasıl üretildiğini anlamak ve anlatmak üzere hazırlanan iki boyutlu bir temsilidir. Genel olarak nesnenin şekli, boyutu, yüzey kalitesi, malzemesi, toleransları, imalat süreci, nesnenin geçmişi, vb. hakkında gerekli bilgileri sağlar. En temel anlamıyla teknik resim, eğitimli bir kişinin nesneleri görselleştirebileceği bir grafik dilidir. Bu çizimler, imalat kapsamına giren tüm mühendislik dallarının kendi içlerinde ve çok dallı entegre uygulamalarında aralarındaki en temel iletişim aracıdır.

Evrensel Bir Dil Olarak Teknik Resim

Teknik resmin dili evrenseldir. Hazırlanan bu çizimler, hazırlandığı yerde konuşulan dile bakılmaksızın dünyanın herhangi bir yerindeki mühendisler ve bu konuda eğitimli teknik elemanlar tarafından kullanılabilir.

Herhangi bir dilin evrensel olması ve herkese aynı anlamı aktarabilmesi için, o dilin birtakım standartlara ve kurallara sahip olması gerekir. Aynı şekilde, mühendislikte kullanılan teknik resmin de bazı kurallara uyması gerekmektedir. Bu amaç doğrultusunda, Türk Standartları Enstitüsü, uluslararası standartları uyarlayarak ve kendi standartlarını geliştirerek kendi teknik resim standartlarını oluşturmuştur. Benzer şekilde, Almanya’nın DIN, İngiltere’nin BS, ABD’nin ANSI standartları örnek verilebilir. Genel olarak Almanya ve ABD’nin standartları diğer ülkelerin standartlarına temel oluşturmaktadır.

Mühendislikte Teknik Resmin Rolü

Teknik resim hazırlayabilme ve okuyabilme yeteneği teknik personeller için olmazsa olmaz şartlarından biridir. Sözlü veya yazılı açıklamaya kıyasla, bu yöntem kısa ve daha açıktır. Standartlaştırma çabaları sayesinde bu çizimler daha kesin sonuçlar verebilir. Örneğin, makine mühendisleri makinelerin çizimini, elektrik ve elektronik mühendisleri devre şemalarının temsilini, inşaat mühendisleri bina çizimlerini teknik resim aracılığıyla çizebilir ve meslektaşlarına aktarabilir.

Burada dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri şudur: Teknik resimlerin çizimini yapan ve kullanan/okuyan kişilerin bahsi geçen standartları ve uzmanlık alanına (makine, inşaat, elektrik-elektronik, havacılık, otomasyon, vb.) göre ilgili sembolleri, lejantları, terimleri bilmesi ve bunlara uyması gerekmektedir. Bu bilgilere vakıf olunmadığı ve uyulmadığı sürece teknik resim çizimi ve kullanımı/okunması doğru gerçekleştirilemez, beklenen fayda sağlanamaz.

Mühendislik Teknik Resmi Hangi Becerilere Sahip Olmayı Gerektirir?

Bilgisayar Destekli Tasarım (CAD)

Teknik resim çizimleri günümüz teknolojileri ile daha kolay uygulanabilir duruma gelmişlerdir. Çeşitli ticari isimler altında “Bilgisayar Destekli Tasarım ve Çizim” programları kullanıma sunulmuştur ve zaman içinde oldukça da gelişmişlerdir.

Bu programlar ile teknik resimlerin ilk çiziminin, gerekli değişikliklerin çok daha hassasiyetle çok daha çabuk yapılabilmesine ve dijital teknolojiler sayesinde daha kolay depolanıp çok daha kolay ilgili taraflar ile paylaşılabilmesine olanak sağlamaktadırlar. Özetle, bilgisayar destekli tasarım ve çizim programları tüm mühendislik dallarında yapılan çalışmalara muhteşem kolaylıklar sunmaktadır.

Teknik Resim Standartları

Türk Standartları Enstitüsünün teknik resimler için hazırladığı standartları, tse.org.tr adresinden arayabilirsiniz. Bu adreste standart arama özelliğini kullanarak, aradığınız standartın en güncel standart numaralarını bulabilirsiniz. Standart arama sayfasında, “Teknik Resim” yazıp aratarak en güncel listelere ulaşabilirsiniz.

Arama sonuçlarında, bir standartla ilgili, yürürlükte olup olmadığı, eğer iptal edilmiş bir standart ise onun yerini alan standardın numarasının ne olduğu gibi bilgilere, standardın yanında bulunan GÖSTER seçeneğine tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Aşağıda, Türk Standartları Enstitüsünün, teknik resim konusunda hazırladığı standartlardan bazılarını standart numaraları ile birlikte görebilirsiniz.

Türk Standartları Enstitüsü TSE’nin Teknik Resim ile İlgili Standartları ve Numaraları